Η πρόσφατα ανακοινωμένη σειρά περιορισμών της Κίνας στις εξαγωγές μπαταριών θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις για τις αμερικανικές εταιρείες, σύμφωνα με αναλυτές.
Το Πεκίνο έχει χρησιμοποιήσει και στο παρελθόν τις σπάνιες γαίες ως εργαλείο πίεσης στον εμπορικό πόλεμο με την Ουάσινγκτον. Αυτή τη φορά, με την κυρίαρχη θέση της στη βιομηχανία μπαταριών, η Κίνα φαίνεται να εντοπίζει ένα νέο σημείο επιρροής στις εμπορικές διαπραγματεύσεις, τη στιγμή που οι ΗΠΑ χρειάζονται όλο και περισσότερο λύσεις αποθήκευσης ενέργειας για την υποστήριξη των κέντρων δεδομένων και τη σταθεροποίηση του ηλεκτρικού τους δικτύου.
Περιορισμοί σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού
Οι νέοι περιορισμοί, που τίθενται σε ισχύ στις 8 Νοεμβρίου, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της αλυσίδας εφοδιασμού μπαταριών.
Περιλαμβάνουν μπαταρίες ιόντων λιθίου μεγάλης κλίμακας, υλικά καθόδων και ανόδων, καθώς και μηχανήματα κατασκευής μπαταριών — τομείς στους οποίους η Κίνα διατηρεί ισχυρό προβάδισμα.
Όπως και στους προηγούμενους ελέγχους εξαγωγών, οι εταιρείες θα πρέπει να λάβουν ειδικές άδειες από το κινεζικό Υπουργείο Εμπορίου πριν εξάγουν τα προϊόντα τους. Το καθεστώς αυτό δίνει στο Πεκίνο τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί επιλεκτικά τις εξαγωγές ως μοχλό πίεσης.
«Αν και οι περιορισμοί δεν καλύπτουν τόσο ευρύ φάσμα βιομηχανιών όσο άλλοι, η κυριαρχία της Κίνας στις μπαταρίες σημαίνει ότι η πίεση μπορεί να είναι άμεση και αισθητή», δήλωσε ο Matthew Hales, αναλυτής της BloombergNEF.
Η εξάρτηση των ΗΠΑ από τις κινεζικές μπαταρίες
Σύμφωνα με στοιχεία της BNEF, κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2025, οι κινεζικές μπαταρίες ιόντων λιθίου αντιπροσώπευαν περίπου το 65% των εισαγωγών των ΗΠΑ για χρήση σε δίκτυα ενέργειας. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι νέοι περιορισμοί θα επηρεάσουν σημαντικά αυτό το τμήμα της αγοράς.
Η αποθήκευση ενέργειας γίνεται ζωτικής σημασίας για τις ΗΠΑ, καθώς η ζήτηση αυξάνεται ραγδαία λόγω της έκρηξης της τεχνητής νοημοσύνης (AI).
Τα κέντρα δεδομένων στις ΗΠΑ υπερδιπλασίασαν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από το 2017 έως το 2023, και σύμφωνα με το Lawrence Berkeley National Laboratory, η κατανάλωση αυτή αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2028.
Η τεχνητή νοημοσύνη και το ενεργειακό αδιέξοδο
Ενώ στην Κίνα η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης περιορίζεται από την πρόσβαση σε προηγμένα αμερικανικά τσιπ, στις ΗΠΑ ο περιοριστικός παράγοντας είναι η διαθεσιμότητα ενέργειας, σύμφωνα με την Emily Kilcrease του Center for a New American Security.
Οι μπαταρίες μεγάλης κλίμακας αποτελούν βασικό κρίκο: επιτρέπουν την αποθήκευση της πλεονάζουσας ανανεώσιμης ενέργειας και τη διάθεσή της στο δίκτυο όταν υπάρχει ανάγκη. Έτσι συμβάλλουν στην αποφυγή διακοπών ρεύματος και στην ενίσχυση της σταθερότητας.
Η ανάπτυξη των εγκαταστάσεων αποθήκευσης στις ΗΠΑ
Ανύπαρκτες πριν από μία δεκαετία, οι εγκαταστάσεις μπαταριών κοινής ωφέλειας στις ΗΠΑ έφτασαν τα 26 γιγαβάτ το 2024.
Μόνο στο Τέξας, προστέθηκαν περίπου 4 γιγαβάτ χωρητικότητας, αρκετά για την ηλεκτροδότηση 3 εκατομμυρίων νοικοκυριών.
Η BNEF προβλέπει ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία θα προστεθούν έως και 136 γιγαβάτ νέας χωρητικότητας. Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτής της προσφοράς εξαρτάται από κινεζική παραγωγή, η οποία δεν μπορεί να αντικατασταθεί εύκολα από άλλες χώρες.
Η εξάρτηση από τα κινεζικά εξαρτήματα
Η παραγωγική ικανότητα των ΗΠΑ έχει αυξηθεί, αλλά δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση.
Η Κίνα ελέγχει περίπου το 96% της παγκόσμιας παραγωγής ανόδων και το 85% των καθόδων, δύο βασικά συστατικά για τις μπαταρίες.
Η συμπερίληψη αυτών των εξαρτημάτων στους περιορισμούς αποτελεί, σύμφωνα με τον Cory Combs της Trivium China, «τεράστια κλιμάκωση», καθώς οι εταιρείες εκτός Κίνας εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από αυτά.
Επιπτώσεις στις αμερικανικές εταιρείες
«Πολλά από τα εργοστάσια μπαταριών στις ΗΠΑ, ιδιαίτερα στη Νοτιοανατολική περιοχή, θα επηρεαστούν, καθώς εξαρτώνται από κινεζικές πρώτες ύλες», σημείωσε η Celina Mikolajczak, στέλεχος της Tesla Inc. και της Panasonic Corp.
Την Παρασκευή, οι μετοχές της Fluence Energy Inc. υποχώρησαν πάνω από 12%, ενώ της Tesla κατά 5%, αντανακλώντας την ανησυχία των επενδυτών.
Ο Denis Phares, διευθύνων σύμβουλος της Dragonfly Energy Corp., ανέφερε ότι οι κινεζικές πολιτικές «προσθέτουν ένα επιπλέον επίπεδο πολυπλοκότητας σε μια ήδη εύθραυστη αλυσίδα εφοδιασμού» και τόνισε πως η εταιρεία του εργάζεται για να μειώσει την εξάρτηση από κινεζικά εξαρτήματα.
Δίκοπο μαχαίρι για την ίδια την Κίνα
Οι έλεγχοι στις εξαγωγές ενδέχεται να πλήξουν και την ίδια την κινεζική βιομηχανία μπαταριών, η οποία ήδη αντιμετωπίζει υπερπαραγωγή στην εγχώρια αγορά και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις διεθνείς αγορές.
Σύμφωνα με τον Bryan Bille της Benchmark Mineral Intelligence, παραμένει ασαφές πώς το Πεκίνο θα εφαρμόσει το νέο καθεστώς, καθώς τα μέτρα αυτά αποτελούν και μέσο πολιτικής πίεσης, αλλά και στρατηγική διατήρησης ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.
Διατήρηση τεχνολογικού προβαδίσματος
«Η Κίνα έχει δείξει ξεκάθαρα ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει βασικές τεχνολογίες», δήλωσε η Ilaria Mazzocco του Center for Strategic and International Studies (CSIS).
«Στόχος της είναι να διατηρήσει την ηγετική θέση της στη βιομηχανία μπαταριών για τις επόμενες δεκαετίες.»
Οι πολιτικές εξελίξεις και το ρήγμα στις διαπραγματεύσεις
Το πόσο μακριά θα φτάσει η Κίνα στην άσκηση πίεσης θα εξαρτηθεί από την πορεία των εμπορικών διαπραγματεύσεων.
Αρχικά, υπήρχε πρόθεση για συνάντηση Τραμπ–Σι Τζινπίνγκ στη Νότια Κορέα εντός Οκτωβρίου, με στόχο μια νέα εμπορική συμφωνία.
Ωστόσο, μετά την ανακοίνωση των νέων περιορισμών, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι «δεν υπάρχει λόγος» να παραστεί και απείλησε με επιπλέον δασμούς 100% στις κινεζικές εισαγωγές, κλιμακώνοντας εκ νέου την ένταση.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
