Η Κομισιόν ενέκρινε σήμερα δύο νομικές αποφάσεις που θα προετοιμάσουν το έδαφος για τη χρηματοδότηση της Πολωνίας από τα ευρωπαϊκά ταμεία με το ιλιγγιώδες ποσό 137 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο του πολυετούς προϋπολογισμού 2021-2027, η οποία είχε «παγώσει» λόγω παραβιάσεων αρχών του κράτους δικαίου από τη χώρα.
Οι αποφάσεις αφορούν στις μεταρρυθμίσεις του κράτους δικαίου που έχει εγκρίνει η Πολωνία και τα πιο πρόσφατα και άμεσα μέτρα που έχει λάβει για να υλοποιήσει τα ορόσημα για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.
Στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), η Επιτροπή ολοκλήρωσε την προκαταρκτική αξιολόγηση του πρώτου αιτήματος πληρωμής της Πολωνίας.
Τα ορόσημα για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης
Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Πολωνία έχει εκπληρώσει ικανοποιητικά τα δύο «κορυφαία ορόσημα» για την ενίσχυση σημαντικών πτυχών της ανεξαρτησίας της πολωνικής δικαιοσύνης μέσω της μεταρρύθμισης του πειθαρχικού καθεστώτος των δικαστών.
Έχει επίσης εκπληρώσει ικανοποιητικά ένα ακόμη κορυφαίο ορόσημο που δεσμεύει την Πολωνία να χρησιμοποιήσει το Arachne, ένα εργαλείο που στηρίζει τα συστήματα λογιστικού και άλλου ελέγχου των κρατών μελών και το οποίο, ως εκ τούτου, προσφέρει τις αναγκαίες διασφαλίσεις κατά απατών.
Στα 59,8 δισ. οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης
Μόλις επιβεβαιωθεί από τα κράτη μέλη η σημερινή αξιολόγηση της Επιτροπής θα δοθεί η δυνατότητα για την εκταμίευση 6,3 δισ. ευρώ (μετά την αφαίρεση της προχρηματοδότησης) κατά τις προσεχείς εβδομάδες, από συνολικά έως και 59,8 δισ. που είναι τα διαθέσιμα κονδύλια του ΤΑΑ για την Πολωνία.
Μετά τις προαναφερθείσες μεταρρυθμίσεις, η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι η Πολωνία πληροί πλέον τον οριζόντιο αναγκαίο πρόσφορο όρο που σχετίζεται με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, επιτρέποντας στην Πολωνία να έχει πρόσβαση σε έως και 76,5 δισ. ευρώ για τα χρηματοδοτικά προγράμματα της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2021-2027, της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη θάλασσα, την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια και τις εσωτερικές υποθέσεις.
Η Επιτροπή εκφράζει επίσης την ικανοποίησή της για τη δέσμευση της πολωνικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις μακροχρόνιες ανησυχίες για το κράτος δικαίου, πέραν εκείνων που αφορούν στο πειθαρχικό καθεστώς των δικαστών, με βάση τις συστάσεις της Επιτροπής.
Κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 20ης Φεβρουαρίου 2024, οι πολωνικές Αρχές παρουσίασαν ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης για το κράτος δικαίου στην Πολωνία για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που έθεσε η Επιτροπή στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 παράγραφος 1.
Μέτρα για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης
Η Επιτροπή κατέληξε σήμερα στο συμπέρασμα ότι, μετά τα μέτρα που ελήφθησαν μεταξύ Ιουνίου 2022 και Φεβρουαρίου 2024, το πειθαρχικό καθεστώς που ισχύει για τους Πολωνούς δικαστές έχει μεταρρυθμιστεί πλήρως. Τα μέτρα που εγκρίθηκαν από τις πολωνικές Αρχές θα ενισχύσουν σημαντικές πτυχές της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης στην Πολωνία, βελτιώνοντας συνολικά το επενδυτικό κλίμα της χώρας:
- Το πειθαρχικό τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο, το οποίο συστάθηκε με τον νόμο που ψηφίστηκε στις 9 Ιουνίου 2022, δηλαδή το Τμήμα Επαγγελματικής Ευθύνης (νόμος του Ιουνίου 2022).
- Το πειθαρχικό καθεστώς έχει μεταρρυθμιστεί και υπάρχουν εγγυήσεις, ώστε οι δικαστές να μην διατρέχουν πλέον κίνδυνο πειθαρχικής ευθύνης για το περιεχόμενο των αποφάσεών τους ή για την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ. Αυτό επιτεύχθηκε μέσω του νόμου του Ιουνίου 2022 και του διατάγματος του υπουργού Δικαιοσύνης του Φεβρουαρίου 2024, που καθορίζει το πλαίσιο για τον διορισμό ad hoc πειθαρχικών επιτρόπων, το οποίο επιτρέπει την παύση αδικαιολόγητων πειθαρχικών διαδικασιών.
- Όλοι οι δικαστές που επηρεάζονται από τις αποφάσεις του πειθαρχικού τμήματος είχαν το δικαίωμα να ζητήσουν επανεξέταση της υπόθεσής τους από νέο τμήμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου εντός σαφούς χρονικού πλαισίου και βάσει του νέου καθεστώτος, όπως ορίζεται στον νόμο του Ιουνίου 2022. Όλοι οι δικαστές που είχαν κακώς ανασταλεί επανεντάχθηκαν.
Επιπλέον, στο σχέδιο δράσης που υπέβαλε η Πολωνία, επιβεβαιώνεται σαφώς η προσήλωσή της στον σεβασμό της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης και της νομολογίας του Δικαστηρίου της ΕΕ (ΔΕΕ).
Αυτό περιλαμβάνει την απόφαση του ΔΕΕ της 5 Ιουνίου 2023 (υπόθεση C-204/21) με την οποία ορισμένες διατάξεις του πολωνικού δικαίου σχετικά με τα πειθαρχικά παραπτώματα των δικαστών παραβιάζουν το δίκαιο της ΕΕ, η οποία απαιτεί από όλες τις εθνικές αρχές, και ιδίως από όλα τα εθνικά δικαστήρια, να αφήνουν ανεφάρμοστες τις εν λόγω διατάξεις.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
