Πανικός, οργή και σύγχυση επικράτησαν το Σαββατοκύριακο μεταξύ εργαζομένων από την Ινδία και την Κίνα που κατέχουν βίζες H-1B – τις ειδικές άδειες εργασίας που επιτρέπουν σε υψηλά καταρτισμένους αλλοδαπούς να απασχολούνται προσωρινά στις Ηνωμένες Πολιτείες σε τομείς όπως η τεχνολογία και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες – μετά την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει νέο τέλος για τις άδειες αυτές, στο πλαίσιο της ευρύτερης αντιμεταναστευτικής πολιτικής.
Μεγάλοι τεχνολογικοί όμιλοι και τράπεζες απέστειλαν κατεπείγοντα σημειώματα στο προσωπικό τους, καλώντας όσους βρίσκονταν εκτός ΗΠΑ να επιστρέψουν πριν από τα μεσάνυχτα της Κυριακής (12:01 π.μ. ώρα Ουάσινγκτον, 07:01 ώρα Ελλάδος) και προειδοποιώντας να αποφύγουν κάθε ταξίδι στο εξωτερικό.
Το Σάββατο, αξιωματούχος του Λευκού Οίκου διευκρίνισε ότι το μέτρο αφορά μόνο νέες αιτήσεις και όχι κατόχους βίζας εν ισχύ ή αιτούντες ανανέωση. Ωστόσο, η αρχική προεδρική ανακοίνωση είχε ήδη πυροδοτήσει κύμα ανησυχίας στη Σίλικον Βάλεϊ.
Αγώνας δρόμου
Φοβούμενοι ότι δεν θα τους επιτραπεί η είσοδος μετά την εφαρμογή του νέου κανονισμού, αρκετοί Ινδοί υπήκοοι στο αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο δήλωσαν πως διέκοψαν άρον-άρον τις διακοπές τους.
«Βρεθήκαμε σε μια κατάσταση όπου έπρεπε να επιλέξουμε ανάμεσα στην οικογένεια και στη δουλειά μας εδώ», είπε μηχανικός μεγάλης τεχνολογικής εταιρείας. Η σύζυγός του, επίσης κάτοχος H-1B, ταξίδευε προς το Ντουμπάι με πτήση της Emirates που καθυστέρησε πάνω από τρεις ώρες, καθώς αρκετοί επιβάτες απαίτησαν να αποβιβαστούν μόλις έλαβαν τα επείγοντα μηνύματα από τις εταιρείες τους. Τελικά τουλάχιστον πέντε άτομα κατέβηκαν από το αεροπλάνο, σύμφωνα με τον ίδιο.
Η γυναίκα του, πάντως, επέλεξε να συνεχίσει για Ινδία, ώστε να φροντίσει τη μητέρα της που είναι άρρωστη. «Είναι τραγικό. Έχουμε χτίσει μια ολόκληρη ζωή εδώ», πρόσθεσε.
Στην κινεζική εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης Rednote, πολλοί χρήστες περιέγραψαν πώς αναγκάστηκαν να επιστρέψουν εσπευσμένα στις ΗΠΑ – σε ορισμένες περιπτώσεις λίγες μόλις ώρες μετά την άφιξή τους στην Κίνα ή σε άλλη χώρα.
Μια γυναίκα με το ψευδώνυμο Emily’s Life in NY έγραψε πως ακύρωσε ταξίδι στη Γαλλία την τελευταία στιγμή, αφού το αεροσκάφος γύρισε πίσω στην πύλη για να την αποβιβάσει έπειτα από παρέμβαση των δικηγόρων της εταιρείας της. «Ένιωσα συγκλονισμένη», είπε στο Reuters.
Οικονομικοί κολοσσοί σε συναγερμό
Η Microsoft, η Amazon, η Alphabet και η Goldman Sachs περιλαμβάνονται στις εταιρείες που έστειλαν κατεπείγοντα μηνύματα στους εργαζομένους τους.
Η Amazon, σύμφωνα με εσωτερική οδηγία που διέρρευσε, ενημέρωσε το Σάββατο ότι όσοι κατέχουν ήδη H-1B δεν χρειάζεται να προβούν σε ενέργειες.
Την Κυριακή, η ένταση φάνηκε να υποχωρεί. Ο αντιπρόεδρος της IBM, Γκάρι Κον, δήλωσε στο CBS πως «το Σαββατοκύριακο προκλήθηκε πανικός επειδή δεν ήταν ξεκάθαρο τι ισχύει για τους κατόχους υπαρχουσών βίζων. Πλέον η εικόνα έχει αποσαφηνιστεί».
Ο ίδιος χαιρέτισε το μέτρο ως θετικό για την οικονομία: «Η διαδικασία μέχρι τώρα ήταν λοταρία. Η αλλαγή αυτή φέρνει περισσότερη τάξη».
Θετικά σχολίασε και ο πρόεδρος του Netflix, Ριντ Χέιστινγκς, λέγοντας ότι θα μειώσει την αβεβαιότητα για όσους λαμβάνουν βίζα H-1B.
Στροφή Τραμπ
Η νέα ρύθμιση αποτελεί την πιο εμφανή προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να αναδιαμορφώσει το καθεστώς των προσωρινών αδειών εργασίας, ενισχύοντας τις κατηγορίες περί «προστατευτισμού». Πρόκειται δε για στροφή 180 μοιρών, αφού παλαιότερα είχε ταχθεί υπέρ του προγράμματος.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η υπερβολική χρήση της βίζας H-1B συμπιέζει τους μισθούς και στερεί ευκαιρίες από Αμερικανούς εργαζόμενους. Αντίθετα, οι υποστηρικτές τονίζουν ότι καλύπτει κρίσιμα κενά δεξιοτήτων και διατηρεί την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το Σαββατοκύριακο ξέσπασε έντονη αντιπαράθεση, με πολλούς να εκφράζουν απογοήτευση και αγανάκτηση. Χαρακτηριστικά, ένας χρήστης στο Rednote αποκάλεσε τη ζωή του «σκλαβιά H-1B», περιγράφοντας την άρον-άρον επιστροφή του από την Ιαπωνία ως «πραγματικό Fast & Furious ταξίδι πίσω στις ΗΠΑ».
Το διάταγμα
Στο προεδρικό διάταγμα αναφέρεται: «Ορισμένοι εργοδότες, μέσω πρακτικών που έχουν διαδοθεί σε ολόκληρους κλάδους, καταχράστηκαν το καθεστώς H-1B για να συμπιέσουν τεχνητά τους μισθούς, δημιουργώντας μειονεκτική αγορά εργασίας για Αμερικανούς πολίτες».
Η υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας Κρίστι Νόεμ έχει τη διακριτική ευχέρεια να εξαιρεί αιτούντες από την υποβολή του νέου τέλους.
Αλαλούμ
Ο τρόπος που ανακοινώθηκε το νέο μέτρο είναι χαρακτηριστικός της διακυβέρνησης Τραμπ: Την Παρασκευή ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ δήλωσε ότι οι εταιρείες θα πρέπει να καταβάλλουν 100.000 δολάρια ετησίως ανά βίζα H-1B. Ωστόσο, την επομένη η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, διευκρίνισε μέσω X ότι πρόκειται για εφάπαξ χρέωση και όχι για ετήσιο τέλος.
Ένας μηχανικός της Nvidia, που ζει στις ΗΠΑ εδώ και δέκα χρόνια, δήλωσε στο Reuters από το αεροδρόμιο του Σαν Φρανσίσκο ότι διέκοψε τις διακοπές του στην Ιαπωνία για να επιστρέψει εσπευσμένα με τη σύζυγο και το βρέφος τους. «Είναι σουρεαλιστικό», είπε. «Όλα αλλάζουν μέσα σε μια στιγμή».
Με πληροφορίες από Reuters