Κυρώσεις στη Ρωσία-Ανάλυση: Εξαντλήθηκε η φαρέτρα της Δύσης ή υπάρχει και έξτρα πακέτο;

Οι νέες κυρώσεις θα μπορούσαν να είναι παρόμοιες με αυτές που έχουν επιβληθεί στο Ιράν και στη Βόρεια Κορέα

Με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τη Βρετανία να έχουν επιβάλλει μια σειρά σκληρών κυρώσεων στη Ρωσία, στον Πούτιν προσωπικά αλλά και σε στενούς συνεργάτες του, το ερώτημα που υπάρχει πλέον είναι «εάν έχουν απομείνει άλλες κυρώσεις στη φαρέτρα της Δύσης ή έχουν όλες εξαντληθεί».

Για πολλούς, το ενεργειακό εμπάργκο που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου θεωρήθηκε ως το ύστατο όπλο πίεσης απέναντι στην ρωσική κυβέρνηση, η οποία κάτω από το βάρος της οικονομικής ασφυξίας θα αναγκαστεί να διαπραγματευτεί το τέλος του πολέμου.

Σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times όμως, αυτό δεν ήταν το τελευταίο όπλο, με την κυβέρνηση Μπάιντεν να δηλώνει ότι «όλα τα μέτρα είναι στο τραπέζι» όσον αφορά την απάντηση στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας ακόμη κι αν έχουν μακροχρόνια μεγάλες συνέπειες και για την οικονομία των ΗΠΑ.

«Η Δύση πρέπει να συνεχίσει να αναπτύσσει κλιμακωτές κυρώσεις απέναντι στον Πούτιν ανάλογες των στρατιωτικών του επιχειρήσεων», υποστηρίζουν οι Brian O'Toole και Daniel Fried του αμερικανικού στρατηγικού think tank, Atlantic Council, οι οποίοι εκτιμούν ότι οι νέες κυρώσεις θα μπορούσαν να είναι παρόμοιες με αυτές που έχουν επιβληθεί στο Ιράν και στη Βόρεια Κορέα.

Χρηματιστήριο και τράπεζες

Αν και από τις πρώτες κυρώσεις που επιβλήθηκαν ήταν κατά των 2 ισχυρών ρωσικών τραπεζών VTB και Sberbank, στοχεύοντας άμεσα το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας η Δύση προχώρησε και σε κυρώσεις απευθείας στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας κλείνοντας την πρόσβαση της σε συναλλαγματικά αποθέματα, μια επιλογή που σύμφωνα με οικονομικούς κύκλους δεν απέδωσε τα αναμενόμενα.

Υπάρχουν όμως και τράπεζες όπως οι κρατικές Gazprombank και Russian Agricultural Bank που δεν συμπεριελήφθησαν στη λίστα με τις κυρώσεις, όπως και η ιδιωτική Alfa-Bank, επομένως αυτές εξακολουθούν να είναι δυνητικά ευάλωτες σε νέα μέτρα από την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της.

Το Χρηματιστήριο της Μόσχας, αν και παραμένει κλειστό εδώ και μέρες, συγκαταλέγεται στους πιθανούς «στόχους» καθώς οι ΗΠΑ δεν έχουν επιβάλει άμεσα κυρώσεις σε αυτό που θα προκαλούσε μεγάλο πλήγμα στις επενδύσεις στις κεφαλαιαγορές της Ρωσίας.

Ολιγάρχες και οικογένειες

Η λίστα των στενών φίλων του Πούτιν, που βλέπουν τα περιουσιακά τους στοιχεία να «παγώνουν» και τα πολυτελή τους σκάφη να κατάσχονται είναι περιορισμένη, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ.

Κυρώσεις έχουν επιβληθεί μόνο στον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, τον υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου, τον εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ και φυσικά στον ίδιο τον Πούτιν. Σε επίπεδο ολιγαρχών, η λίστα περιορίζεται στον Kirill Dmitriev, επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων, τον δισεκατομμυριούχο χρηματιστή Alisher Usmanov και σε ορισμένα μέλη των οικογενειών της ρωσικής ελίτ.

Η επέκταση της λίστας θα μπορούσε να στοχοποιήσει τα στελέχη των Ρωσικών επιχειρήσεων και τους συγγενείς τους.

Εμπορικές συναλλαγές

Κορυφαίοι Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές πιέζουν έντονα τον Λευκό Οίκο να διακόψει τις κανονικές εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία, γεγονός που θα οδηγούσε σε μεγάλες αυξήσεις δασμών σε όλες τις ρωσικές εισαγωγές στις ΗΠΑ. Μια τέτοια κίνηση θα έβαζε τη Ρωσία στις χώρες, μαζί με τη Βόρεια Κορέα και την Κούβα, που δεν απολαμβάνουν επί του παρόντος κανονικό εμπορικό καθεστώς με τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με ανάλυση του Chad Bown του Ινστιτούτου Peterson, η κατάργηση του καθεστώτος των κανονικών εμπορικών σχέσεων θα ενίσχυε τον μέσο δασμό των ΗΠΑ στα ρωσικά προϊόντα από περίπου 3% σε περίπου 32% για όλα τα αγαθά.

Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ εισάγουν μόνο έναν σχετικά μικρό όγκο αγαθών από τη Ρωσία, που ανήλθε στα 16,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020, σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής κυβέρνησης, δεν θα αποτελούσε τη χαριστική βολή για τη Ρωσία. Όμως θα είχε αντίκτυπο στις ΗΠΑ που εκτός από το πετρέλαιο, οι μεγαλύτερες εισαγωγές από τη Ρωσία περιλαμβάνουν πολύτιμα μέταλλα, ψάρια και λιπάσματα.

Αποκλεισμός της Ρωσίας από τον ΠΟΕ

Ένα άλλο μέτρο πίεσης θεωρείται ο αποκλεισμός της Ρωσίας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου - βήματα που θα ωθήσουν τις ΗΠΑ κοντά σε ένα σαρωτικό εμπάργκο σε όλα τα ρωσικά αγαθά.

Στον τομέα της ενέργειας, εκτός από την απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου στις ΗΠΑ, η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι υπάρχουν περισσότερα που θα μπορούσε να κάνει για να βλάψει το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Μια επιλογή θα ήταν να επιβληθούν οι σκληρότερες των κυρώσεων απευθείας σε μεγάλες παγκόσμιες ρωσικές ενεργειακές εταιρείες όπως η Rosneft, κάτι που θα δυσκόλευε πολύ περισσότερο την επιχειρηματική τους δραστηριότητα οπουδήποτε στον κόσμο.

Ένα άλλο βήμα θα ήταν η ανάκληση του διαχωρισμού για τις πληρωμές ενέργειας που εισήγαγαν οι ΗΠΑ όταν επέβαλαν κυρώσεις στη ρωσική κεντρική τράπεζα.

Όμως, η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο έχει κάνει πολλές κυβερνήσεις στην ΕΕ να αντιστέκονται σε αυτό το μέτρο φοβούμενες τις ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας.

Όμως οι ΗΠΑ δηλώνουν απρόθυμες να επιβάλουν ένα πλήρες καθεστώς δευτερογενών κυρώσεων στη ρωσική ενέργεια όπως έχουν κάνει και στο Ιράν, το οποίο επηρέασε τις συναλλαγές του με όλες τις χώρες.