Την ίδρυση νέας Ανεξάρτητης Αρχής για τον έλεγχο και την εποπτεία της αγοράς, παρουσίασε κατά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου ο Υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, επισημαίνοντας πως πρόκειται για μια «διοικητικά ανεξάρτητη ομπρέλα», υπό την οποία συντονίζονται για πρώτη φορά όλα τα εργαλεία του κράτους για την προστασία του καταναλωτή.
«Ενδυναμώνουμε την προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, σηκώνουμε τείχος προστασίας στις αθέμιτες πρακτικές και στο κόστος ζωής» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός.
Μια ενιαία Αρχή με πολλαπλό ρόλο
Η νέα Αρχή θα προκύψει από τη συγχώνευση του Συνηγόρου του Καταναλωτή, της ΔΙΜΕΑ (Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς) και συγκεκριμένων μονάδων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου. Θα διαθέτει ελεγκτικές, κυρωτικές, εισηγητικές και ενισχυτικές αρμοδιότητες υπέρ του καταναλωτικού κινήματος και της διαφάνειας στην αγορά.
Θα διοικείται από έναν διοικητή και τρεις υποδιοικητές με 5ετή θητεία, οι οποίοι θα καλύπτουν:
- Την Εποπτεία και τον Έλεγχο Αγοράς και Καταναλωτή
- Το ρόλο του Συνηγόρου του Καταναλωτή
- Τις Οικονομικές και Διοικητικές Υπηρεσίες της Αρχής
Η στελέχωσή της θα γίνει με μεταφορά οργανικών θέσεων, δημιουργία νέων, αλλά και με ειδική πρόβλεψη κινητικότητας και επιλογής προϊσταμένων με διαδικασίες κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ΑΣΕΠ.
Διαφάνεια και τεχνολογία στη μάχη για τον καταναλωτή
Η νέα Αρχή θα λογοδοτεί ετησίως στη Βουλή, ενώ θα υιοθετήσει σύγχρονα εργαλεία ελέγχου, όπως ανεξάρτητο εσωτερικό ελεγκτή και ψηφιακά μέσα διαφάνειας μέσω της «Διαύγειας».
Η χρηματοδότησή της θα προέρχεται από τον κρατικό προϋπολογισμό, ευρωπαϊκά προγράμματα, παράβολα για καταγγελίες και ποσοστά από τα πρόστιμα που θα επιβάλλει.
Λαϊκές Αγορές μόνο για παραγωγούς
Παράλληλα, ο Υπουργός Ανάπτυξης πρότεινε τη θεσμοθέτηση λαϊκών αγορών αποκλειστικά για παραγωγούς, κατόπιν απόφασης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και να περιοριστούν φαινόμενα παραπλανητικών δηλώσεων.
«Οι Περιφέρειες δεν προκηρύσσουν τις θέσεις, με αποτέλεσμα να διαιωνίζεται μία γκρίζα κατάσταση» δήλωσε ο κ. Θεοδωρικάκος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, λειτουργούν 1.530 λαϊκές αγορές με πάνω από 13.000 συμμετέχοντες, εκ των οποίων αρκετοί έμποροι εμφανίζονται ως παραγωγοί.
Ψηφιακά εργαλεία για διαφάνεια στις τιμές
Το Υπουργείο ετοιμάζει την αναβάθμιση της πλατφόρμας e-katanalotis σε εφαρμογή για κινητά, η οποία θα παρέχει:
- Σύγκριση τιμών σε πραγματικό χρόνο
- Σύνδεση με ηλεκτρονικά καταστήματα
- Push notifications για μεταβολές τιμών προϊόντων που επιλέγει ο χρήστης
Παράλληλα, καθιερώνεται υποχρεωτική σήμανση σε περιπτώσεις shrinkflation, δηλαδή μείωσης της ποσότητας προϊόντων χωρίς αντίστοιχη μείωση στην τιμή.
Καταγγελίες από κινητό, με αποδεικτικά στοιχεία
Από τον Σεπτέμβριο του 2025 αναμένεται η πιλοτική λειτουργία νέας εφαρμογής για την υποβολή καταγγελιών, που θα επιτρέπει την αποστολή φωτογραφιών και βίντεο με χρονοσήμανση και γεωεντοπισμό, προκειμένου να αξιοποιούνται για την τεκμηρίωση παραβάσεων. Η εφαρμογή θα χρησιμοποιείται και από τους ελεγκτές για τους επιτόπιους ελέγχους.
Αλλαγές στη διακίνηση αγροτικών προϊόντων
Προβλέπεται επίσης τροποποίηση των νόμων Ν.4308/2014 και Ν.4492/2017 για πιο διαφανείς εμπορικές πρακτικές. Συγκεκριμένα:
- Το τιμολόγιο θα εκδίδεται με το δελτίο αποστολής.
- Η τιμή θα μπορεί να προσαρμοστεί έως ±10% στο οριστικό τιμολόγιο, που θα εκδίδεται έως τις 15 του επόμενου μήνα.
- Η εξόφληση μειώνεται από 60 σε 30 ημέρες.
- Η ΑΑΔΕ θα παρακολουθεί την εξόφληση μέσω τραπεζών, χωρίς να απαιτείται καταγγελία από τον παραγωγό.