Άλματα στη μείωση της φοροδιαφυγής καταγράφει η Ελλάδα, με το κενό στην είσπραξη του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) να υπολογίζεται πλέον ότι έπεσε ήδη κάτω από 10% για το 2024. Για πρώτη φορά στα χρονικά, το «κενό ΦΠΑ» στη χώρα μας (όπως το υπολογίζει η ΕΕ) κινείται κοντά ή και κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Η νέα έκθεση «VAT gap in Europe Report 2025» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτυπώνει μια εξοικονόμηση της τάξεως των 2,7 δισ. ευρώ ετησίως, δηλαδή περισσότερα έσοδα από φόρους για το κράτος χωρίς αυξήσεις φόρων, μόνο από την περιστολή της φοροδιαφυγής στην είσπραξη ΦΠΑ.

Τι δείχνει η έκθεση της Κομισιόν

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Έκθεση:

• Το 2023, το κενό ΦΠΑ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 11,4%, έναντι 12,4% το 2022 και 24% το 2019. Σε μια πενταετία υποχώρησε έτσι κατά 55% ή 12,6 ποσοστιαίες μονάδες.
• Οι απώλειες ΦΠΑ στην Ελλάδα το 2023 προσέγγισαν αισθητά τον πανευρωπαϊκό μέσο όρο (9,5%), ενώ μέχρι το 2019 ήταν υπερδιπλάσιες από αυτόν (24% έναντι 11,1%).
• Για το 2024, τα πρώτα ανεπίσημα στοιχεία (preliminary estimates) δείχνουν μονοψήφιο ποσοστό απωλειών, μικρότερο από 10%. Η Κομισιόν το τοποθετεί στο 9%, δηλαδή κάτω από τον ευρωπαϊκό όρο της τελευταίας διετίας, καταγράφοντας πτώση 15 ποσοστιαίων μονάδων ή σχεδόν 60% σε σχέση με το 2019.

Με βάση την ανάλυση των δεδομένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2019-2023, η Ελλάδα αναδεικνύεται πρωταθλήτρια στη μείωση του κενού ΦΠΑ στην εξαετία 2019-2024.

Οι χώρες με τη μεγαλύτερη μείωση του κενού ΦΠΑ

Οι χώρες με τις μεγαλύτερες μειώσεις στο κενό ΦΠΑ από το 2019 είναι:

• Ελλάδα: μείωση 12,7 ποσοστιαίων μονάδων, από 24,0% το 2019 σε 11,4% το 2023
• Ουκρανία: μείωση 11 ποσοστιαίων μονάδων, από 28,5% το 2019 σε 17,5% το 2021 (χωρίς στοιχεία 2022-2023 λόγω πολέμου)
• Τσεχία: μείωση 6,6 ποσοστιαίων μονάδων, από 14,6% σε 8,0%
• Αυστρία: μείωση 5,8 ποσοστιαίων μονάδων, από 6,8% σε 1,0%
• Ολλανδία: μείωση 4,2 ποσοστιαίων μονάδων, από 11,2% σε 7,0%
• Κροατία: μείωση 3,7 ποσοστιαίων μονάδων, από 11,4% σε 7,7%
• Σλοβενία: μείωση 3,5 ποσοστιαίων μονάδων, από 8,4% σε 4,9%
• Ουγγαρία: μείωση 3 ποσοστιαίων μονάδων, από 10,4% σε 7,4%
• Κύπρος: μείωση 3 ποσοστιαίων μονάδων, από 6,3% σε 3,3%

Αν συνυπολογιστεί και η προκαταρκτική εκτίμηση για το 2024, η Ελλάδα κάνει ακόμη μεγαλύτερο άλμα: από 24% το 2019 στο 9% το 2024, με μείωση 15 ποσοστιαίων μονάδων, επίδοση που την τοποθετεί πολύ μπροστά από κάθε άλλη χώρα της ΕΕ.

2,7 δισ. ευρώ περισσότερα στα Ταμεία κάθε χρόνο

Σε απόλυτους αριθμούς, μόνο από τον ΦΠΑ, το κράτος έχανε από φοροδιαφυγή 4,87 δισ. ευρώ το 2019. Οι απώλειες μειώθηκαν σε 2,53 δισ. ευρώ το 2023 και περαιτέρω σε 2,12 δισ. ευρώ το 2024.

Αυτό σημαίνει ότι στα ταμεία του κράτους το 2023 μπήκαν επιπλέον 2,3 δισ. ευρώ, τα οποία χάνονταν μέχρι πέντε χρόνια πριν, ενώ τα προκαταρκτικά στοιχεία για το 2024 ανεβάζουν τα οφέλη στα 2,7 δισ. ευρώ ετησίως.

Τα ποσά αυτά από τη μείωση της φοροδιαφυγής ενίσχυσαν το πρωτογενές πλεόνασμα των τελευταίων ετών, αλλά έχουν και μια δεύτερη, κρίσιμη διάσταση: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδέχεται ότι πρόκειται για μόνιμα και επαναλαμβανόμενα έσοδα, γεγονός που επιτρέπει στη χώρα να τα επιστρέφει στην κοινωνία και την οικονομία μέσω αυξήσεων μισθών ή άλλων μόνιμων παροχών, χωρίς παραβίαση των νέων δημοσιονομικών κανόνων.

Προοπτική περαιτέρω μείωσης το 2025-2026

Η Κομισιόν διευκρινίζει ότι το κενό ΦΠΑ δεν αφορά αποκλειστικά τη φοροδιαφυγή, καθώς περιλαμβάνει και νόμιμες απαλλαγές και μειωμένους συντελεστές.

Το λεγόμενο «κενό πολιτικής ΦΠΑ» στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 57,1% του υποθετικού ιδανικού εσόδου το 2023, γεγονός που δείχνει ότι ακόμη και χωρίς φοροδιαφυγή, το Δημόσιο θα εισέπραττε περίπου τα μισά θεωρητικά δυνατά έσοδα.

Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι και στη διετία 2025-2026 αναμένεται περαιτέρω μείωση του κενού, τόσο λόγω της ενίσχυσης των ψηφιακών ελεγκτικών εργαλείων (διασύνδεση POS–ταμειακών, myDATA, καθολική χρήση IRIS), όσο και λόγω των νέων μειώσεων ΦΠΑ κατά 30% που τίθενται σε ισχύ από 1ης Ιανουαρίου σε επιπλέον 20 νησιά του Αιγαίου.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!