Μία προσωρινή μείωση των συντελεστών ΦΠΑ θα ήταν πολύ λίγο αποτελεσματική στη μείωση του πληθωρισμού, αν δεν συνοδεύεται και από διαρθρωτικά μέτρα ενίσχυσης του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, σύμφωνα με μελέτη που περιλαμβάνεται στο Οικονομικό Δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος (Τεύχος Ιουλίου).
Η μελέτη των Γεώργιου Παλαιοδήμου και Δημήτρη Παπαγεωργίου, με τίτλο: «Μεταβολές του ΦΠΑ και πληθωρισμός: μια εμπειρική και θεωρητική ανάλυση για την ελληνική οικονομία», εξετάζει τις επιδράσεις μιας προσωρινής μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ ως μέτρου για την αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων στην Ελλάδα, ακολουθώντας μια συνδυαστική μεθοδολογική προσέγγιση.
Αρχικά, εφαρμόζεται ένα διαρθρωτικό αυτοπαλίνδρομο διανυσματικό υπόδειγμα (SVAR) με σκοπό τη διερεύνηση των επιδράσεων μιας μείωσης του ΦΠΑ στον πληθωρισμό. Στη συνέχεια, χρησιμοποιείται ένα δυναμικό στοχαστικό υπόδειγμα γενικής ισορροπίας (DSGE model), το οποίο διαμετρείται για την ελληνική οικονομία.
Η ανάλυση εστιάζει στο ρόλο των διαρθρωτικών και θεσμικών χαρακτηριστικών – όπως ο βαθμός ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και οι δυσκαμψίες τιμών και μισθών – στη μετακύλιση της μείωσης του ΦΠΑ στις τιμές καταναλωτή.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι η αποτελεσματικότητα μιας μεμονωμένης, προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ ως μέτρου περιορισμού του πληθωρισμού στην ελληνική οικονομία είναι σημαντικά περιορισμένη.
Μεταξύ 19% και 25% η μετακύλιση της μείωσης
Αντιθέτως, παρατηρείται σημαντική και διατηρήσιμη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού όταν η μείωση του ΦΠΑ συνοδεύεται από διαρθρωτικά μέτρα που ενισχύουν τον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και περιορίζουν τις στρεβλώσεις στην οικονομία.
Επιπλέον, οι μόνιμες μειώσεις του ΦΠΑ αποδεικνύονται πιο αποτελεσματικές από τις προσωρινές, καθώς ενισχύουν την αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής και επηρεάζουν θετικά τις προσδοκίες νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Η μετακύλιση των μειώσεων του ΦΠΑ στις τιμές καταναλωτή βραχυπρόθεσμα είναι μερική και εκτιμάται μεταξύ 19% και 25%. Ο βαθμός μετακύλισης επηρεάζεται από διαρθρωτικούς παράγοντες, καθώς και από τη διάρκεια της εφαρμογής του μέτρου. Οι μόνιμες μειώσεις του ΦΠΑ σχεδόν διπλασιάζουν τη μετακύλιση στις τιμές σε σύγκριση με τις προσωρινές.
Το γενικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι η μείωση του ΦΠΑ, από μόνη της, δεν επαρκεί ως εργαλείο για την αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων στην ελληνική οικονομία, καθώς η αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από το ευρύτερο θεσμικό και διαρθρωτικό περιβάλλον.
Συνεπώς, η αξιοποίηση του ΦΠΑ ως αποτελεσματικού μέτρου αποπληθωριστικής παρέμβασης προϋποθέτει την ένταξή του σε ένα ευρύτερο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής, το οποίο περιλαμβάνει συμπληρωματικές διαρθρωτικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και στη μείωση των στρεβλώσεων στην οικονομία.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
