Το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ), ο εμβληματικός ελεγκτικός μηχανισμός του υπουργείου Οικονομικών που για δεκαετίες ταυτίστηκε με τη δίωξη της φοροδιαφυγής, του λαθρεμπορίου και του οικονομικού εγκλήματος, βαδίζει προς την οριστική του κατάργηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο κανονιστικό πλαίσιο που θα αποτυπωθεί στο υπό διαμόρφωση νομοσχέδιο για τον Τελωνειακό Κώδικα, προβλέπει τη μεταφορά όλων των δομών, των αρμοδιοτήτων και του προσωπικού του ΣΔΟΕ στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Η ενσωμάτωση αυτή σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός πολυετούς κύκλου και την έναρξη μιας νέας εποχής για τον ελεγκτικό μηχανισμό του κράτους, ο οποίος αποκτά πλέον μεγαλύτερη λειτουργική αυτονομία, θεσμική θωράκιση και πρόσβαση σε σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία.
Το ιστορικό αποτύπωμα
Το ΣΔΟΕ ιδρύθηκε το 1997, επί υπουργίας Αλέκου Παπαδόπουλου, ως ένα οριζόντιο εργαλείο άμεσης παρέμβασης του κράτους σε περιπτώσεις εκτεταμένης παραβατικότητας, οικονομικής απάτης και αδήλωτης οικονομικής δραστηριότητας. Για περισσότερο από μία δεκαετία αποτέλεσε τον βασικό ελεγκτικό βραχίονα του ΥΠΟΙΚ, με αυξημένες εξουσίες και ενεργή παρουσία σε μεγάλες υποθέσεις φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου.
Το 2005, καταργήθηκε από την κυβέρνηση Καραμανλή και αντικαταστάθηκε από την Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων, η οποία, ωστόσο, δεν κατόρθωσε να ανακτήσει την αίγλη και τη δυναμική του αρχικού ΣΔΟΕ. Η επιστροφή του Σώματος πραγματοποιήθηκε το 2010, με νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης Παπανδρέου και τον τότε υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου, λίγες εβδομάδες πριν την υπαγωγή της χώρας στα Μνημόνια.
Το 2019, στο πλαίσιο της διοικητικής αναδιοργάνωσης που υλοποίησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, το ΣΔΟΕ καταργήθηκε ως Ειδική Γραμματεία και μετατράπηκε σε Γενική Διεύθυνση, υπαγόμενη στη Γενική Γραμματεία Φορολογικής Πολιτικής. Η ένταξή του πλέον στην ΑΑΔΕ θεωρείται το φυσικό επόμενο βήμα σε μια πορεία ενίσχυσης της ανεξαρτησίας και της αποτελεσματικότητας των ελεγκτικών μηχανισμών.
Μεταφορά προσωπικού και αρμοδιοτήτων
Με την εφαρμογή της διάταξης, το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού –περίπου 200 υπάλληλοι– θα μεταφερθεί στην ΑΑΔΕ, με στόχο την ενίσχυση των υφιστάμενων δομών ελέγχου. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην εμπειρία των υπαλλήλων του ΣΔΟΕ, που θα ενταχθούν σε κρίσιμες επιχειρησιακές μονάδες μαζί με τις Δυνάμεις Ελέγχου Οικονομικών Συναλλαγών (ΔΕΟΣ), αναλαμβάνοντας σύνθετες και απαιτητικές υποθέσεις που σχετίζονται με φοροδιαφυγή, παράνομες διακινήσεις προϊόντων, απάτες ΦΠΑ και κυκλώματα ξεπλύματος χρήματος.
Η ΑΑΔΕ, ως πλήρως ψηφιοποιημένος και τεχνολογικά ενισχυμένος φορέας, παρέχει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα: πρόσβαση σε πλήρες φορολογικό αρχείο, δυνατότητα διασταύρωσης σε πραγματικό χρόνο και διαλειτουργικότητα με τραπεζικά, τελωνειακά και μηχανογραφικά συστήματα. Επιπλέον, το επιχειρησιακό της σχέδιο βασίζεται στον συντονισμό δράσεων, τη στοχευμένη ανάλυση κινδύνου και τη χρήση προηγμένων εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης.
Το επιχειρησιακό σχέδιο ελέγχων
Η ΑΑΔΕ εντείνει το ελεγκτικό της έργο και έχει ήδη καταρτίσει ένα φιλόδοξο επιχειρησιακό σχέδιο για το 2025:
• 28.500 στοχευμένοι φορολογικοί έλεγχοι, από τους οποίους:
◦ 20.300 για φορολογικές περιόδους,
◦ 4.200 για επιστροφές ΦΠΑ,
◦ 1.500 για επιστροφές φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων,
◦ 2.500 για έλεγχο φορολογίας ακινήτων, δωρεών, γονικών παροχών.
• 13.700 εκ των υστέρων έλεγχοι εγγράφων από τελωνεία και ΕΛΥΤ.
• 73.400 τελωνειακοί έλεγχοι δίωξης, με έμφαση σε:
◦ 33.410 για προϊόντα ΕΦΚ (καπνικά, καύσιμα, αλκοολούχα),
◦ 4.140 για παραποιημένα προϊόντα,
◦ 9.400 για διακίνηση ρευστών,
◦ 3.250 για ηλεκτρονικό εμπόριο,
◦ 23.200 σε λοιπούς τομείς λαθρεμπορίου.
• 43.000 επιτόπιοι έλεγχοι πρόληψης σε όλη την επικράτεια.
• 13.600 έλεγχοι δίωξης από Κινητές Ομάδες, ειδικά σε ΕΦΚ και λαθραία προϊόντα.
• 400 θαλάσσιοι έλεγχοι από τα σκάφη της Τελωνειακής Υπηρεσίας, για παράνομη διακίνηση καυσίμων.
• 11.000 τελωνειακοί έλεγχοι με X-Ray, με έμφαση στην έγκαιρη ανίχνευση παράνομων εμπορευμάτων.
→ Διαβάστε επίσης: ΑΑΔΕ: Πώς μπορείτε να απαλλαγείτε από άδικους φόρους - Τρεις στους 10 δικαιώνονται
Μια νέα εποχή ελέγχου και ανεξαρτησίας
Η ενσωμάτωση του ΣΔΟΕ στην ΑΑΔΕ δεν είναι απλώς ένας διοικητικός ανασχηματισμός. Πρόκειται για μια θεσμική επιλογή που έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου, ευέλικτου και επιχειρησιακά αποτελεσματικού μηχανισμού, ο οποίος θα κινείται με διαφάνεια, ψηφιακά εργαλεία και ελάχιστη εξάρτηση από την πολιτική ηγεσία.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου αποτελεί εθνική προτεραιότητα και βασική προϋπόθεση για τη διασφάλιση των δημοσίων εσόδων και την εμπέδωση της φορολογικής δικαιοσύνης. Η μεταφορά της αρμοδιότητας στην ΑΑΔΕ σηματοδοτεί την πρόθεση του κράτους να κινηθεί με ταχύτητα, αποτελεσματικότητα και θεσμική συνέπεια στον κρίσιμο αυτό τομέα.