Στην ψηφιακή εποχή έχουν περάσει πλέον οι περισσότερες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, διευκολύνοντας τους φορολογούμενους που κληρονομούν ακίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία και βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα «βουνό» υποχρεώσεων και φορο-εκκρεμοτήτων.
Ο φόρος κληρονομιάς επιβάλλεται σε οποιασδήποτε φύσεως περιουσία που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε Έλληνες ή σε αλλοδαπούς, καθώς και στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και ανήκει σε Έλληνα ή σε αλλοδαπό υπήκοο που είχε την κατοικία του στην Ελλάδα.
Υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς είναι ο κληρονόμος ή ο κληροδόχος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του, ενώ η δήλωση υποβάλλεται μέσα σε 9 μήνες αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα, ή μέσα σε 1 χρόνο αν ο κληρονομούμενος πέθανε στο εξωτερικό ή οι κληρονόμοι ή οι κληροδόχοι διέμεναν κατά τον χρόνο θανάτου στο εξωτερικό.
Με έναν νέο οδηγό η ΑΑΔΕ επιχειρεί να ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από τις δηλώσεις φόρου κληρονομιάς:
1. Ποια είδη δηλώσεων φόρου κληρονομιάς έχουν υλοποιηθεί στην πλατφόρμα myPROPERTY και ποια είναι η βασική τους διαφορά;
Στην πλατφόρμα myPROPERTY έχουν υλοποιηθεί δύο είδη δηλώσεων φόρου κληρονομιάς:
- Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς (Α.1151/2022). Η εκκαθάριση εμφανίζεται αυτόματα με την υποβολή της δήλωσης από τον κληρονόμο, αποκτά αριθμό και ημερομηνία υποβολής, και βεβαιώνεται αυτόματα, εφόσον προκύπτει, ο φόρος.
- Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω Δ.Ο.Υ. Η εκκαθάριση δεν εμφανίζεται κατά τη συμπλήρωση και η δήλωση αποστέλλεται στην αρμόδια υπηρεσία (ΔΟΥ/ΚΕΦΟΚ), όπου ο υπάλληλος την επαληθεύει, προσδιορίζει τον φόρο, την παραλαμβάνει και βεβαιώνει, εφόσον προκύψει, τον φόρο.
2. Ποιες δηλώσεις υποβάλλονται μέσω της Δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς; Υποβάλλονται δηλώσεις με κληρονόμους φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, για θανάτους από 1/1/2022 και μετά.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην έχει υποβληθεί προηγουμένως άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή στη ΔΟΥ/ΚΕΦΟΚ ή μέσω της εφαρμογής «Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ».
3. Ποιες περιπτώσεις δηλώσεων υποβάλλονται μέσω της Δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ;
Υποβάλλονται δηλώσεις με κληρονόμους φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες:
Ø Για θανάτους έως 31/12/2021, όλα τα είδη δηλώσεων φόρου κληρονομιάς.
Ø Για θανάτους από 1/1/2022:
- οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις που δεν υποστηρίζονται από την εφαρμογή myPROPERTY,
- οι τροποποιητικές δηλώσεις εφόσον έχει ήδη υποβληθεί αρχική ή τροποποιητική δήλωση σε έντυπη μορφή ή μέσω της εφαρμογής «Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ»,
- οι δηλώσεις με αίτημα αναβολής φορολογίας και όσες υποβάλλονται μετά τη λήξη της αναβολής.
4. Ποιες δηλώσεις φόρου κληρονομιάς εξακολουθούν να υποβάλλονται χειρόγραφα;
Σε έντυπη μορφή υποβάλλονται: α) δηλώσεις από κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, β) δηλώσεις στις οποίες δεν έχει ΑΦΜ ο κληρονομούμενος ή ο αποβιώσας κληρονόμος, γ) δηλώσεις από νόμιμο αντιπρόσωπο ή εκπρόσωπο καθολικού διαδόχου, δ) δηλώσεις λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας ηλεκτρονικής υποβολής, ε) δηλώσεις συνένωσης επικαρπίας με ψιλή κυριότητα.
5. Πώς υποβάλλεται δήλωση που περιλαμβάνει μόνο κινητά περιουσιακά στοιχεία;
Υποβάλλεται ηλεκτρονικά από τον συμβολαιογράφο όταν υπάρχει συμβολαιογραφική πράξη αποδοχής κληρονομίας ή από τον κληρονόμο/νόμιμο εκπρόσωπο όταν δεν συντάσσεται πράξη.
6. Ποιος και με ποιο είδος δήλωσης μπορεί να καταχωρήσει ακίνητα;
· Όταν υπάρχει συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής, η δήλωση (ηλεκτρονική ή μέσω ΔΟΥ, ανάλογα με την περίπτωση) συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο και υποβάλλεται από τον υπόχρεο.
· Όταν δεν υπάρχει συμβολαιογραφική πράξη, η δήλωση υποβάλλεται από τον κληρονόμο/νόμιμο εκπρόσωπο μέσω της εφαρμογής «Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ».
7. Πού και πώς υποβάλλονται οι τροποποιητικές δηλώσεις;
· Αν η αρχική δήλωση υποβλήθηκε χειρόγραφα, οι τροποποιητικές υποβάλλονται μέσω της «Δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ».
· Αν η αρχική δήλωση υποβλήθηκε μέσω myPROPERTY, τότε και οι τροποποιητικές υποβάλλονται μέσω myPROPERTY.
8. Διόρθωση στοιχείων ακινήτου με ΑΤΑΚ μέσω myPROPERTY
Μετά την καταχώρηση ΑΤΑΚ εμφανίζονται τα στοιχεία του ακινήτου όπως δηλώνονται στον ΕΝΦΙΑ. Αν εντοπιστεί λάθος, η διόρθωση δεν γίνεται μέσω myPROPERTY αλλά στην αρμόδια ΔΟΥ/ΚΕΦΟΔΕ.
9. Πώς διορθώνεται ήδη υποβληθείσα δήλωση;
Ο συμβολαιογράφος ή ο κληρονόμος/νόμιμος εκπρόσωπος μπορεί να επιλέξει «Δημιουργία Τροποποιητικής Δήλωσης» μέσα από την εφαρμογή.
10. Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονομιάς;
Ο φόρος καταβάλλεται σε έως 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις (ή έως 24 για ανήλικο υπόχρεο), με ελάχιστο ποσό δόσης τα 500 ευρώ, εκτός της τελευταίας. Υφίσταται έκπτωση 5% για εφάπαξ πληρωμή εντός της προθεσμίας της πρώτης δόσης. Αν ο φόρος είναι κάτω από 500 ευρώ, καταβάλλεται εφάπαξ χωρίς έκπτωση. Για δηλώσεις μόνο με κινητά, όταν η καταβολή δεν διασφαλίζεται, ο φόρος βεβαιώνεται και καταβάλλεται εφάπαξ εντός τριών ημερών.