Η τρίτη Διακυβερνητική Σύνοδος Ελλάδας – Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε χθες στην Αθήνα, επιβεβαίωσε ότι οι δύο κυβερνήσεις όχι μόνο ξεπέρασαν τη μίνι κρίση που είχε προκύψει πριν από λίγες εβδομάδες σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση, αλλά κατόρθωσαν να την αξιοποιήσουν ως καταλύτη για μια συνολική επανατοποθέτηση του ελληνοκυπριακού άξονα στο περιβάλλον των επερχόμενων γεωπολιτικών μεταβολών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η διακυβερνητική συνάντηση έδωσε την εντύπωση μιας ώριμης στρατηγικής συνεργασίας που κινείται πέρα από τη ρητορική των «αδελφικών δεσμών» και μεταφράζεται σε πρακτικά έργα, πολιτικές και κοινές δράσεις. Ελλάδα και Κύπρος, μέσα από μια πλειάδα συμφωνιών σε τομείς που εκτείνονται από την άμυνα και τη διπλωματία έως την ψηφιακή διακυβέρνηση και τη στεγαστική πολιτική, επιδιώκουν να συγκροτήσουν έναν συμπαγή ευρωμεσογειακό πυλώνα σταθερότητας, με σαφή γεωπολιτική κατεύθυνση και ενεργειακό βάθος.
Η ηλεκτρική διασύνδεση ως κοινή προτεραιότητα
Το πιο χαρακτηριστικό σημείο αυτής της στρατηγικής ωρίμανσης ήταν η απόφαση των δύο ηγετών, του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Νίκου Χριστοδουλίδη, να επικαιροποιήσουν από κοινού τις οικονομοτεχνικές παραμέτρους του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου. Το έργο, που είχε προκαλέσει προστριβές και δημόσιες τοποθετήσεις εκατέρωθεν, παρουσιάζεται πλέον ως κοινή προτεραιότητα και ως μέσο ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας ολόκληρης της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Η μετατροπή αυτής της διαφωνίας σε μοχλό συνεργασίας καταδεικνύει τη βούληση Αθήνας και Λευκωσίας να μην εγκλωβιστούν σε διαχειριστικές διαφορές, αλλά να λειτουργήσουν ως ισότιμοι εταίροι σε ένα έργο ευρωπαϊκής και γεωστρατηγικής σημασίας. Το κοινό μήνυμα ήταν σαφές: Ελλάδα και Κύπρος θα προχωρήσουν μαζί, επιδιώκοντας την είσοδο νέων ισχυρών επενδυτών και τη διασύνδεση των δικτύων τους με τις ευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, σε ένα τοπίο όπου η Ανατολική Μεσόγειος καθίσταται το νέο ενεργειακό σταυροδρόμι Ευρώπης – Μέσης Ανατολής – Αφρικής.
Ενέργεια και στρατηγική συνεργασία
Η έμφαση των δύο ηγετών στην ενέργεια ήταν στρατηγικά επιλεγμένη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπενθύμισε την έναρξη των ελληνικών ερευνητικών γεωτρήσεων στο Ιόνιο, «ύστερα από σαράντα χρόνια», ενώ ο Νίκος Χριστοδουλίδης μίλησε για την «ανάγκη επικαιροποίησης έργων γεωστρατηγικής σημασίας», που θα προσδώσουν απτό οικονομικό και πολιτικό αποτύπωμα.
Η παράλληλη πορεία των δύο χωρών στα ενεργειακά, από τις ΑΠΕ έως τα κοιτάσματα φυσικού αερίου και την πράσινη μετάβαση, τους επιτρέπει να τοποθετούνται από κοινού ως αξιόπιστοι πυλώνες σταθερότητας στο ενεργειακό οικοδόμημα της Ευρώπης. Στο πλαίσιο του σχήματος «3+1» (Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ + ΗΠΑ), που ενεργοποιήθηκε εκ νέου πρόσφατα, ο άξονας Αθήνας – Λευκωσίας αποκτά ρόλο ρυθμιστή των εξελίξεων, συμβάλλοντας καθοριστικά στον επανακαθορισμό του γεωπολιτικού χάρτη της επόμενης δεκαετίας.
Κοινές πολιτικές για την καθημερινότητα
Πέρα από τα μεγάλα γεωστρατηγικά θέματα, η 3η Διακυβερνητική ανέδειξε και μια διάσταση «καθημερινής διπλωματίας». Οι δύο κυβερνήσεις προχώρησαν σε κοινά σχέδια για την παιδεία, την υγεία, τη στέγαση, το περιβάλλον και την πολιτική προστασία, θέματα που αφορούν άμεσα την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Στην παιδεία, προωθείται η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και η ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, καθώς και η ανταλλαγή πρακτικών για την ενταξιακή και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση. Στην υγεία, προβλέπεται υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής και την αναβάθμιση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών.
Στον τομέα του περιβάλλοντος, οι δύο χώρες θα συνεργαστούν στη διαχείριση των υδάτινων πόρων και στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας, δηλαδή σε ένα μείζον ζήτημα για τη Μεσόγειο, που αποκτά και συμβολική σημασία για την επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (το πρώτο εξάμηνο του 2026). Η συμφωνία για τη δημιουργία ευρωπαϊκού περιφερειακού κέντρου αεροπυρόσβεσης με έδρα την Κύπρο επιβεβαιώνει τη νέα λογική κοινής επιχειρησιακής δράσης Ελλάδας – Κύπρου στο πλαίσιο της ΕΕ και του μηχανισμού rescEU.
Ψηφιακή διακυβέρνηση και νέα τεχνολογία
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ψηφιακή διακυβέρνηση και στην τεχνητή νοημοσύνη, όπου οι δύο χώρες επιδιώκουν κοινές ευρωπαϊκές θέσεις ενόψει των διαδοχικών προεδριών τους στην ΕΕ. Συμφωνήθηκε η συμμετοχή της Κύπρου στην πρωτοβουλία AI Gigafactories, η ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας και η δημιουργία ενιαίου μεσογειακού οικοσυστήματος ψηφιακής διακυβέρνησης.
Η Αθήνα και η Λευκωσία φιλοδοξούν να εξελιχθούν σε δίδυμο ψηφιακό κόμβο της Ανατολικής Μεσογείου, συνδυάζοντας τεχνολογική πρόοδο και πολιτική σταθερότητα. Η κοινή δράση για την προστασία των ανηλίκων στον ψηφιακό χώρο, μέσω εργαλείων όπως το Kids Wallet, φέρνει στο προσκήνιο και την ανθρωποκεντρική διάσταση της συνεργασίας.
Εξωτερική πολιτική και κοινές δεσμεύσεις
Η Ελλάδα δεσμεύτηκε να εκπροσωπεί την Κύπρο στην έκδοση θεωρήσεων Σένγκεν σε 19 χώρες, ενώ οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συντονίζονται στενά για τη διαπραγμάτευση του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου της ΕΕ. Εξίσου σημαντική είναι η κοινή προσήλωση στο Νέο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο, το οποίο θα αποτελέσει βασικό εργαλείο της Κυπριακής Προεδρίας.
Φυσικά, το Κυπριακό ήταν στην καρδιά των συνομιλιών. Οι δύο ηγέτες επανέλαβαν την προσήλωσή τους στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ και κάλεσαν την Τουρκία να επιδείξει έμπρακτη βούληση για την επανέναρξη των συνομιλιών. Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, «είναι πλέον στο χέρι άλλων να αποδείξουν αν πράγματι επιθυμούν τη διαδικασία επανεκκίνησης». Η ρητορική αυτή συνδυάζει τη σταθερή ελληνική θέση με μια διπλωματική προσαρμοστικότητα που αναγνωρίζει τον ευρύτερο ρόλο των ευρωτουρκικών σχέσεων.
→ Διαβάστε επίσης: Ανατολική Μεσόγειος: Ελληνική πρόταση για πενταμερή διάσκεψη με φόντο καλώδιο και LNG
Από την κρίση στη νέα εποχή του ελληνοκυπριακού άξονα
Η 3η Διακυβερνητική αποδείχθηκε μια κοινή πράξη πολιτικής ωριμότητας, μια επιβεβαίωση ότι ο ελληνοκυπριακός άξονας μπορεί να λειτουργεί ως δομικό στοιχείο σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Με τις ενεργειακές, τεχνολογικές και θεσμικές του συνδέσεις, ο άξονας αυτός διαμορφώνει ένα κοινό μέλλον που υπερβαίνει την αμυντική συμμαχία και αγγίζει την κοινή ανάπτυξη.
Από την κρίση της ηλεκτρικής διασύνδεσης γεννήθηκε, τελικά, μια νέα πολιτική δυναμική. Και μέσα σε ένα περιβάλλον ρευστότητας και γεωπολιτικών μετατοπίσεων, η Αθήνα και η Λευκωσία δείχνουν πως μπορούν να μετατρέψουν τις προκλήσεις σε πλεονεκτήματα, οικοδομώντας, βήμα – βήμα, έναν σταθερό, σύγχρονο και αποτελεσματικό ελληνοκυπριακό άξονα για τη νέα εποχή της Μεσογείου.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
