Είδαμε κι αυτό το παράδοξο: να παραιτείται ένα προβεβλημένο πολιτικό στέλεχος όπως ο Αλέξης Τσίπρας από το κόμμα του οποίου υπήρξε πρόεδρος, τον ΣΥΡΙΖΑ, και να του επιτίθενται όχι τα στελέχη του κόμματος που εγκατέλειψε (αυτά τον εκθείαζαν!) αλλά… το ΠΑΣΟΚ!

Η προοπτική ίδρυσης νέου πολιτικού φορέα από τον Αλέξη Τσίπρα προκαλεί αναταράξεις σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, αλλά ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος εύλογα αφορά στο ΠΑΣΟΚ, το οποίο βρίσκεται εδώ και καιρό εγκλωβισμένο σε μια προβληματική κατάσταση πολιτικής στασιμότητας.

Στρατηγικό αδιέξοδο

Παρά τις ευνοϊκές συγκυρίες των τελευταίων ετών, το κόμμα δεν κατάφερε να μεταφράσει σε εκλογική – δημοσκοπική επιρροή τη φθορά της κυβέρνησης και τη διαρκή συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, οι πολιτικές ισορροπίες ενδέχεται να αλλάξουν και οι συσχετισμοί διαταράσσονται με τρόπο που απειλεί να υπονομεύσει ακόμη περισσότερο την προοπτική του ΠΑΣΟΚ ως υπολογίσιμου πόλου εξουσίας.

Ο κίνδυνος για τη Χαριλάου Τρικούπη είναι διπλός. Από τη μία πλευρά, ο Αλέξης Τσίπρας επανέρχεται στο πολιτικό προσκήνιο με στόχο να ανακτήσει το χαμένο έδαφος στον χώρο της Κεντροαριστεράς, προβάλλοντας το νέο του κόμμα ως «ριζοσπαστικό αλλά κυβερνητικά ρεαλιστικό» αντίβαρο στην κυβέρνηση. Από την άλλη, η φθίνουσα δυναμική του ΠΑΣΟΚ, όπως αυτή αποτυπώνεται και στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, εντείνει τη δυσαρέσκεια στο εσωτερικό του κόμματος και προκαλεί αμφιβολίες για την ικανότητά του να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε ένα νέο πολιτικό τοπίο.

Νέες ισορροπίες στον προοδευτικό χώρο

Η επιρροή που φιλοδοξεί να αποκτήσει το νέο κόμμα Τσίπρα απειλεί να «ροκανίσει» τις παραδοσιακές δεξαμενές του ΠΑΣΟΚ σε δύο κρίσιμα μέτωπα: το προοδευτικό ακροατήριο της μεσαίας τάξης και τους αναποφάσιστους που απογοητεύτηκαν από τις κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας, αλλά δεν ταυτίζονται με την παλαιά ρητορική της Αριστεράς. Ο Τσίπρας στοχεύει ακριβώς εκεί όπου το ΠΑΣΟΚ ελπίζει να αυξήσει τη δυναμική του. Και το κάνει προβάλλοντας ένα αφήγημα που αναφέρεται ταυτόχρονα στην εμπειρία διακυβέρνησης και στην υπόσχεση ανανέωσης.

Το ΠΑΣΟΚ, από την πλευρά του, δείχνει να δυσκολεύεται να δώσει σαφείς απαντήσεις σε τρία επίπεδα: στρατηγική, ηγεσία και πολιτικό αφήγημα. Στρατηγικά, η θέση του κόμματος παραμένει θολή. Επιδιώκει να εμφανίζεται ως εναλλακτικός κυβερνητικός πόλος απέναντι στη ΝΔ, αλλά χωρίς να προτείνει ένα σαφές σχέδιο εξουσίας ή να διαμορφώνει αναγνωρίσιμο προγραμματικό στίγμα. Η ηγεσία του Νίκου Ανδρουλάκη δεν έχει καταφέρει να εμπνεύσει δυναμική νίκης ή να συγκροτήσει μια συμμαχία κοινωνικών δυνάμεων που θα στηρίξουν αποφασιστικά το κόμμα.

Αφήγημα χωρίς πάθος

Το πολιτικό αφήγημα του ΠΑΣΟΚ πάσχει από ασάφεια. Η επιμονή του σε θεσμικό λόγο και σε μια «κανονικότητα» χωρίς σαφές πολιτικό πάθος μπορεί να προσφέρει ένα προφίλ μετριοπάθειας, αλλά δυσκολεύεται να κινητοποιήσει ευρύτερα ακροατήρια σε μια περίοδο έντονης πολιτικής πόλωσης. Αντίθετα, ο Αλέξης Τσίπρας, όντας έμπειρος πολιτικός ρήτορας, γνωρίζει πώς να πολώνει και να συσπειρώνει.

Εμφανίζεται αποφασισμένος να προσεγγίσει και κεντρώες δυνάμεις που παραδοσιακά κοιτούν προς το ΠΑΣΟΚ, προτείνοντας έναν πιο επιθετικό λόγο απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά και μια νέα εκδοχή προοδευτικής ταυτότητας.

Εσωκομματικές πιέσεις

Ένα ακόμη σοβαρό ζήτημα είναι το εσωκομματικό κλίμα στο ΠΑΣΟΚ. Η γκρίνια για τη στασιμότητα στις δημοσκοπήσεις και τις αργές πολιτικές αντιδράσεις της ηγεσίας δημιουργεί δυσάρεστη εικόνα στην κοινή γνώμη. Βουλευτές και κομματικά στελέχη ζητούν πιο επιθετική στρατηγική, με καθαρό λόγο για το πώς το κόμμα θα διεκδικήσει την ηγεμονία στον προοδευτικό χώρο.

Παράλληλα, αρκετοί παρακολουθούν με ανησυχία τις κινήσεις Τσίπρα, φοβούμενοι ότι θα απορροφήσει τμήματα του εκλογικού ακροατηρίου που είχαν αρχίσει δειλά να επιστρέφουν στο ΠΑΣΟΚ.

Κρίσιμο σταυροδρόμι για την ηγεσία

Σε αυτό το πλαίσιο, η ηγεσία Ανδρουλάκη βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Αν συνεχίσει σε χαμηλές πτήσεις, υπάρχει ορατός κίνδυνος το κόμμα να μείνει έξω από τη νέα πολιτική εξίσωση. Αν, αντιθέτως, κινηθεί αποφασιστικά και με ξεκάθαρη στρατηγική, μπορεί να αποτρέψει τη μετατόπιση ψηφοφόρων προς το νέο κόμμα Τσίπρα και να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του ως σταθερού πυλώνα της Κεντροαριστεράς.

Το ζητούμενο είναι εάν το ΠΑΣΟΚ μπορεί να διαμορφώσει μια νέα πολιτική πρόταση με τρία χαρακτηριστικά: πρώτον, σαφές, αναγνωρίσιμο πολιτικό στίγμα, δεύτερον, συγκροτημένο προγραμματικό σχέδιο που να εμπνέει κυβερνητική προοπτική, και τρίτον, ικανότητα πολιτικής αντιπαράθεσης τόσο με τη ΝΔ όσο και με το υπό διαμόρφωση κόμμα Τσίπρα.

Αν δεν το κάνει, τότε είναι πολύ πιθανό η πρωτοβουλία κινήσεων στον προοδευτικό χώρο να περάσει οριστικά στην πλευρά του Αλέξη Τσίπρα, με το ΠΑΣΟΚ να περιορίζεται σε ρόλο παρατηρητή των εξελίξεων, και με φθίνουσα εκλογική επιρροή.

→ Διαβάστε επίσης: Τέμπη: Πώς η υπόθεση Ρούτσι οδήγησε σε σύγκρουση κοινωνίας - εξουσίας

Μοιραία στασιμότητα ή νέα αρχή;

Η πολιτική συγκυρία δεν είναι στατική. Το νέο κόμμα Τσίπρα βρίσκεται ακόμη σε φάση διαμόρφωσης και οι ισορροπίες μπορεί να αλλάξουν. Ωστόσο, η δυναμική με την οποία ο πρώην πρωθυπουργός επανεμφανίζεται δείχνει ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έχει περιθώρια για καθυστερήσεις ή αμφισημίες.

Ο επόμενος ενάμισης χρόνος θα είναι καθοριστικός για το αν θα κατορθώσει να επαναπροσδιοριστεί ή θα παραμείνει εγκλωβισμένο σε μια στασιμότητα που, πλέον, μπορεί να γίνει πολιτικά κι εκλογικά μοιραία.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!