Η επερχόμενη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. αναμένεται να είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια τυπική κομματική διαδικασία. Οι πολιτικές συνθήκες, οι δημοσκοπικές πιέσεις και η βαριά σκιά του Αλέξη Τσίπρα καθιστούν τη συνάντηση αυτή κομβική για το μέλλον του κόμματος και, ενδεχομένως, για το συνολικό τοπίο της ελληνικής Αριστεράς.
Η δύσκολη εξίσωση του Σωκράτη Φάμελλου
Στην Κουμουνδούρου, ο πρόεδρος του κόμματος Σωκράτης Φάμελλος βρίσκεται μπροστά σε μια δύσκολη εξίσωση: πρώτον, να διατηρήσει την εσωτερική συνοχή του ΣΥΡΙΖΑ, δεύτερον να αποτρέψει μια ακόμα διάσπαση, και τρίτον να δώσει πνοή σε ένα κόμμα που δείχνει εγκλωβισμένο στη δημοσκοπική στασιμότητα του 6%.
Η Πολιτική Γραμματεία αναμένεται να συζητήσει όχι μόνο την οργανωτική πορεία και τις συμμαχίες του κόμματος, αλλά και τη στάση που θα κρατήσει απέναντι στις κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος, παρά την αποχώρησή του από την ηγεσία, εξακολουθεί να λειτουργεί ως πόλος επιρροής αλλά και διχασμού.
Όπως σημειώνουν πηγές από την Κουμουνδούρου, ο Φάμελλος έχει δεχθεί εισηγήσεις να τραβήξει «κόκκινες γραμμές» έναντι του πρώην πρωθυπουργού, ωστόσο έχει επιλέξει μια μετριοπαθή στρατηγική. Επιδιώκει, όπως λέει, «συνθέσεις, όχι ρήξεις». Όμως η πραγματικότητα δείχνει ότι η ανοχή του απέναντι στη διαρκή σκιά του Τσίπρα ενδέχεται να υπονομεύει την ίδια του την ηγεσία.
Ρήγματα και καχυποψία στην «αριστερή πολυκατοικία»
Την ίδια στιγμή, η αριστερή πολυκατοικία βράζει. Η συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ – Νέας Αριστεράς που επεδίωξε ο Φάμελλος έχει κολλήσει σε αμοιβαίες καχυποψίες. Παρότι οι δύο πλευρές είχαν επιχειρήσει κοινές πρωτοβουλίες, όπως η σύσταση προανακριτικών επιτροπών για Τέμπη και Βορίδη, οι εσωκομματικές αντιστάσεις και στις δύο παρατάξεις μπλοκάρουν κάθε προοπτική ουσιαστικής σύγκλισης.
Όπως σημειώνουν στελέχη της Νέας Αριστεράς, «δεν μπορούμε να ενώσουμε δύο δυστυχίες», φωτογραφίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα σε παρατεταμένη κρίση νοήματος.
Κρίση ταυτότητας και σκιά Τσίπρα
Η αδυναμία αυτή φανερώνει κάτι βαθύτερο: η ελληνική Αριστερά, μετά από μια δεκαετία τραυματικών εμπειριών, δεν έχει βρει ακόμη ενιαίο και πειστικό αφήγημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ του Φάμελλου κινείται μεταξύ ριζοσπαστικής ρητορικής και ρεαλιστικής διαχείρισης, χωρίς να καταφέρνει να πείσει ούτε τη ριζοσπαστική του βάση ούτε τα μετριοπαθή στρώματα που κάποτε τον στήριξαν.
Στο μεταξύ, ο Τσίπρας φέρεται να προετοιμάζει τη δική του πολιτική επιστροφή, είτε μέσω ενός νέου φορέα είτε μέσω επιρροής σε υπάρχουσες δομές, προκαλώντας πρόσθετη νευρικότητα στην Κουμουνδούρου.
Θεσμική κόπωση και πολιτικές αντιθέσεις
Η κρίση ταυτότητας στον ΣΥΡΙΖΑ εκφράζεται και θεσμικά. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα, με πρωτοβουλία Φάμελλου, επιχειρεί να αποκτήσει «συγκροτημένο αντιπολιτευτικό λόγο», όμως πίσω από τη ρητορική της ενότητας αναδύεται μια διαίρεση που θυμίζει προεόρτια διάσπασης.
Ο Παύλος Πολάκης, σε τελείως διαφορετική γραμμή από τον πρόεδρο, κατηγορεί ανοιχτά τον Τσίπρα για «αποδόμηση της Κουμουνδούρου», αφήνοντας όμως σαφές υπονοούμενο ότι μπορεί ο ίδιος να επιδιώξει την ηγεσία του κόμματος. Η εικόνα αυτή δείχνει πως ο Φάμελλος, παρά τις οργανωτικές πρωτοβουλίες και τις πολιτικές του επαφές, δεν έχει καταφέρει να εμπνεύσει αίσθηση ηγεμονίας.
«Ανασυγκρότηση χωρίς ψυχή»
Απέναντι σε αυτό το κλίμα, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να δείξει κινητικότητα. Οι 13 περιφερειακές συνδιασκέψεις που προγραμματίζονται με στόχο μια νέα οργανωτική αρχιτεκτονική παρουσιάζονται ως «διαδικασίες από τα κάτω», όμως ο σκεπτικισμός στο εσωτερικό παραμένει.
Πολλοί θεωρούν ότι πρόκειται για απόπειρα ανασυγκρότησης χωρίς σαφή πολιτικό προσανατολισμό. Η απουσία καθαρής γραμμής για το πώς θα αντιμετωπιστεί η κυβερνητική κυριαρχία της Ν.Δ., αλλά και για το πώς θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη της κοινωνίας, καθιστά τα οργανωτικά σχέδια τεχνικές κινήσεις χωρίς ψυχή.
Η στρατηγική του Φάμελλου και τα «κλειστά αυτιά» Ανδρουλάκη
Ταυτόχρονα, η στάση Φάμελλου απέναντι στο ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Αριστερά φανερώνει τη δυσκολία χάραξης στρατηγικής. Παρά τις διαδοχικές «πόρτες» που έχει δεχθεί από τον Νίκο Ανδρουλάκη, εξακολουθεί να μιλά για την ανάγκη «προγραμματικών συγκλίσεων» στον προοδευτικό χώρο, χωρίς ωστόσο να έχει να επιδείξει κανένα απτό αποτέλεσμα.
Η κριτική που του ασκείται, ακόμη και εντός του κόμματος, είναι ότι επιμένει σε έναν διάλογο χωρίς θεμέλια και χωρίς κοινωνική δυναμική.
Η μετα-Τσίπρα εποχή και η απουσία οράματος
Αυτό που αποκαλύπτεται πίσω από τη σημερινή κρίση δεν είναι απλώς η κόπωση ενός κόμματος, αλλά η συνολική αμηχανία της «μετα-Τσίπρα» Αριστεράς. Ο Σωκράτης Φάμελλος, παρά τη μετριοπάθειά του, δεν έχει κατορθώσει να μετατραπεί σε φυσικό κέντρο συσπείρωσης.
Οι οργανωτικές πρωτοβουλίες θυμίζουν περισσότερο «διαχείριση φθοράς» παρά ανασύνταξη δυνάμεων. Και η κοινωνική βάση του κόμματος, κατακερματισμένη, κουρασμένη και απογοητευμένη, παραμένει σε αναμονή ενός νέου οράματος που δεν έρχεται, σαν τον «Γκοντό» του Μπέκετ.
Στιγμή αλήθειας για τον ΣΥΡΙΖΑ
Σε αυτό το πλαίσιο, η επερχόμενη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας θα αποτελέσει μια στιγμή αλήθειας. Αν ο Φάμελλος δεν κατορθώσει να επιβάλει καθαρή γραμμή και να απαντήσει πειστικά στο δίλημμα «ρήξη ή συναίνεση» με τον Τσίπρα, ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να εγκλωβιστεί οριστικά σε μια παρατεταμένη εσωστρέφεια.
Και τότε, το ερώτημα δεν θα είναι μόνο αν η Αριστερά μπορεί να ανακάμψει, αλλά αν μπορεί να επιβιώσει ως δύναμη με πολιτικό νόημα.
→ Διαβάστε επίσης: Πολιτική και ιδεολογική σύγκρουση για το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη
Η πραγματική πρόκληση
Διότι όσο το κόμμα αναλώνεται σε εσωτερικές αντιπαραθέσεις και «διαλόγους χωρίς αποτέλεσμα», τόσο περισσότερο θα απομακρύνεται από την κοινωνία που υποτίθεται ότι θέλει να εκφράσει.
Η πραγματική πρόκληση για τον ΣΥΡΙΖΑ, και για τον ίδιο τον πρόεδρό του, δεν είναι να βρει συμμαχίες κορυφής, αλλά να ξαναχτίσει τη χαμένη του σχέση με τους πολίτες.
Αν δεν το πετύχει, η «αριστερή πολυκατοικία» θα παραμείνει ένα οικοδόμημα υπό κατάρρευση.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
