Η Black Friday μπορεί να κρύβει πραγματικές ευκαιρίες, ωστόσο συχνά συνοδεύεται από πρακτικές που οδηγούν σε παρορμητικές και τελικά ασύμφορες αγορές — ειδικά σε μια περίοδο που το αυξημένο κόστος ζωής κάνει τους καταναλωτές πιο προσεκτικούς.
Όταν η «προσφορά» δεν είναι αυτό που φαίνεται
Σε προϊόντα όπως τηλεοράσεις, laptops και άλλα ηλεκτρονικά είδη, οι εντυπωσιακές τιμές δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι πρόκειται για ανώτερη ποιότητα. Συνήθως δεν υπάρχει παραποίηση παλιάς τιμής, αλλά πολλά καταστήματα προωθούν βασικά μοντέλα με υψηλό περιθώριο κέρδους. Έτσι, παρότι ο πελάτης νομίζει ότι κερδίζει, μπορεί τελικά να αγοράζει την πιο «φθηνή» έκδοση ενός προϊόντος που δεν τον καλύπτει.
Οι αρνητικές κριτικές χρηστών είναι συχνά η πιο πολύτιμη πηγή πληροφόρησης.
Η παγίδα της αγοράς χωρίς λόγο
Είναι συνηθισμένο κάποιος να αναζητά ένα συγκεκριμένο προϊόν και, επειδή δεν βρίσκει ικανοποιητική έκπτωση, να καταλήγει να αγοράζει κάτι εντελώς άσχετο απλώς επειδή «είναι σε προσφορά». Η πίεση, η κούραση από το πολύ ψάξιμο και η αίσθηση ευκαιρίας οδηγούν σε θολή κρίση.
Μια λίστα πραγματικών αναγκών πριν το shopping μπορεί να αποτρέψει τέτοιες κινήσεις.
Η ψευδαίσθηση της «απόλυτης ευκαιρίας»
Ο συνδυασμός χαμηλής τιμής και χαμηλής ποιότητας είναι επικίνδυνος. Πολλοί πέφτουν στη λούπα να αγοράσουν κάτι που ούτε χρειάζονταν ούτε θα τους ικανοποιήσει, μόνο και μόνο επειδή πιστεύουν ότι «κερδίζουν» από το κατάστημα — κάτι που δεν συμβαίνει ποτέ. Όπως και στο καζίνο, έτσι και στο εμπόριο, ο πωλητής έχει πάντα τον τελικό έλεγχο.
Έλεγχος με κωδικό προϊόντος – Πού χρειάζεται προσοχή
Πολλά μοντέλα ηλεκτρονικών συσκευών κυκλοφορούν με παραπλήσιους κωδικούς. Η αναζήτηση μόνο με το όνομα μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικό μοντέλο από αυτό που πραγματικά επιθυμείς.
Για ασφαλή σύγκριση:
- Αναζήτησε πάντα με τον ακριβή κωδικό.
- Επιβεβαίωσε ότι το προϊόν που βλέπεις είναι το ίδιο και όχι μια παραλλαγή που προέκυψε από χορηγούμενη ή λανθασμένη αναζήτηση.
Η πίεση των «τελευταίων τεμαχίων»
Ενδείξεις όπως «έμειναν μόνο 2!» συχνά χρησιμοποιούνται διαφημιστικά για να δημιουργήσουν άγχος και να οδηγήσουν τον καταναλωτή σε γρήγορη αγορά. Παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις το μήνυμα μπορεί να είναι αληθινό, η καλύτερη στρατηγική είναι πάντα η επαναξιολόγηση: χρειάζεται πραγματικά αυτό το προϊόν;
Προσφορές τύπου «άνω των … ευρώ»
Πολυκαταστήματα και brand με παλιά στοκ συχνά προωθούν εκπτώσεις που ενεργοποιούνται μόνο αν ο πελάτης αγοράσει συγκεκριμένο αριθμό ή αξία προϊόντων. Αυτό οδηγεί:
- σε αγορές νούμερων που δεν ταιριάζουν,
- σε περιττές επιλογές,
- σε υπερκατανάλωση.
Οι δελεαστικές εκπτώσεις δεν πρέπει να υπερνικούν τη λογική.
Μεταχειρισμένα μετά τη Black Friday – Μια συχνά καλή λύση
Αμέσως μετά το μεγάλο εκπτωτικό γεγονός, πλατφόρμες όπως Marketplace γεμίζουν με προϊόντα που αντικαταστάθηκαν από καινούρια. Συχνά μπορεί να βρεθούν εξαιρετικές τιμές, ιδιαίτερα όταν ο πωλητής έχει καλές αξιολογήσεις.
Η αύξηση της ζήτησης και οι κίνδυνοι για τον καταναλωτή
Καθώς οι ημέρες των εκπτώσεων κορυφώνονται (Black Friday και Cyber Monday), οι επιχειρήσεις προσδοκούν μεγάλους τζίρους, ενώ οι καταναλωτές αναζητούν οικονομικές λύσεις. Παράλληλα όμως αυξάνεται και ο κίνδυνος παραπλανητικών πρακτικών.
Ο Συνήγορος του Καταναλωτή επισημαίνει την ανάγκη για προσοχή και σωστή ενημέρωση πριν από οποιαδήποτε αγορά.
Τα βασικά που πρέπει να προσέξεις
- Αληθινή προηγούμενη τιμή: Έλεγξε ιστορικό τιμών και κάνε σύγκριση.
- Πλήρης περιγραφή προϊόντος: Ειδικά online, η ανεπαρκής πληροφόρηση οδηγεί σε λάθος επιλογές.
- Κρυφές χρεώσεις: Πρόσεξε μεταφορικά, έξοδα αντικαταβολής ή επιπλέον κόστη.
- Αξιοπιστία καταστήματος: Πραγματικά στοιχεία επικοινωνίας, επαληθευμένες κριτικές.
- Ασφαλείς πληρωμές: Χρήση σελίδων με SSL (https).
- Μη παρορμητικές αγορές: Τα «flash deals» συχνά ωθούν σε άσκοπες αποφάσεις.
- Επιβεβαίωση διαθεσιμότητας: Ιδιαίτερα σημαντικό σε ακριβά ή περιορισμένα προϊόντα.
- Δικαίωμα υπαναχώρησης: Στις διαδικτυακές αγορές ισχύουν 14 ημέρες.