Κατά τις τελευταίες δεκαετίες η κυβέρνηση της Κίνας αποσκοπεί στη μετατροπή του οικονομικού πλεονάσματος της από τις διαρκώς αυξανόμενες εξαγωγές σε παγκόσμια πολιτική επιρροή. Ο στόχος αυτός εκφράζεται ξεκάθαρα με φαραωνικά σχέδια, όπως η αναβίωση του δρόμου του μεταξιού και με επενδύσεις σε χώρες που αναβαθμίζουν υποδομές όπως λιμάνια, σιδηροδρόμους, αεροδρόμια. Η στρατηγική αυτή αποτελεί για πολλούς τον δούρειο ίππο μέσω του οποίου η Κίνα θα μπορέσει να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις τις παραδοσιακές οικονομικές υπερδυνάμεις και κυρίως τις ΗΠΑ.
Ο σχεδιασμός αυτός εξασφαλίζει πολλές ανοιχτές αγορές, οι οποίες θα απορροφούν τα κινεζικά προϊόντα, υψηλούς και σταθερούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, ισχυρά δημοσιονομικά μεγέθη και εμπορικό πλεόνασμα. Η τάση αυτή βασίστηκε στα ελάχιστα εμπόδια του διεθνούς εμπορίου, κατάσταση η οποία έχει πλήρως ανατραπεί με την επανεκλογή του προέδρου Τραμπ. Στόχος του Αμερικανού προέδρου η επανενεργοποίηση της μεταποιητικής βάσης της χώρας του και η προστασία από ένα μελλοντικό δημοσιονομικό εκτροχιασμό, αφού συχνά χώρες με ταυτόχρονα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και στον προϋπολογισμό τους («Δίδυμα Ελλείμματα»), θεωρούνται από τις αγορές ως επισφαλείς. Συνέπεια των παραπάνω είναι να υποβαθμίζονται από τους οίκους αξιολόγησης, να δυσκολεύονται ή και να αδυνατούν να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους. Στην αναβίωση των δασμών και στον περιορισμό των εξαγωγών των μικροεπεξεργαστών,που υιοθετήθηκαν από την αμερικανική κυβέρνηση η Κίνα απαντά με την υιοθέτηση περιορισμών στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, βασικού συστατικού για το σύνολο του σύγχρονου τρόπου ζωής και ιδίως για την αμυντική βιομηχανία.
Στρατηγικός κίνδυνος
Η Κίνα εξορύσσει το 70% των σπάνιων γαιών και μετάλλων παγκοσμίως, αποτελώντας παράγοντα σταθερότητος για την ομαλή λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων όλων των ανεπτυγμένων οικονομιών. Η αυτοκινητοβιομηχανία και ειδικά η παραγωγή των ηλεκτροκίνητων οχημάτων βασίζεται στην παραγωγή μαγνητών, ενώ ο απαραίτητος εξοπλισμός για την «πράσινη μετάβαση» απαιτεί όλες αυτές τις γαίες. Η κινεζική κυβέρνηση μόνο μετά από ενδελεχή έλεγχο θα επιτρέπει σε ξένες εταιρείες την αγορά και εξαγωγή αυτών των γαιών, των οποίων η σημασία δεν είναι ποσοτική, αφού σε πολλές περιπτώσεις η συνολικής τους συνεισφορά δεν ξεπερνά το 0,1% της συνολικής τους αξίας αλλά είναι καθοριστική η λειτουργική τους επίδραση.
Η Ε.Ε. υιοθετώντας τον στόχο της σταδιακής μείωσης και της εκμηδένισης της χρήσης ορυκτών καυσίμων δεσμεύεται από την προϋπόθεση της επαύξησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των εγκαταστάσεων αποθήκευσής της και των οχημάτων μηδενικών ρύπων με την ηλεκτροκίνηση. Αυτό θα της προσδώσει σταθερότητα των τιμών της ενέργειας, αφού θα προέρχεται από το εσωτερικό της, με συγκεκριμένο τιμοκατάλογο, και ανεξαρτησία από τις εξωτερικές πηγές τροφοδοσίας ορυκτών καυσίμων, οι οποίες παρεμποδίζουν την εύρυθμη λειτουργία της. Χωρίς αυτές τις γαίες ο όποιος μετασχηματισμός έχει σχεδιαστεί ενδέχεται να αποδειχθεί έωλος και ταυτόχρονα η παραδοσιακή βιομηχανία της Ένωσης θα αδυνατεί να λειτουργήσει ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα.
Γεωπολιτικό βέρτιγκο
Αμερικανοί πολιτικοί και αναλυτές έχουν ήδη θορυβηθεί από την απόφαση του Πεκίνου και προειδοποιούν ότι θα απαντήσουν συντονισμένα μέσω μίας ευρύτερης συμμαχίας με παραδοσιακούς εταίρους όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ε.Ε, η Νότια Κορέα, η Ιαπωνία και η Αυστραλία. Εξάλλου έχει προσφάτως αποδειχθεί μέσω της συμμαχίας AUKUS, ότι η κινεζική προσέγγιση στο ζήτημα της Ταϊβάν έχει ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά χωρών, που συμμερίζονται τις ίδιες αξίες και έχουν τα ίδια εμπορικά συμφέροντα. Η Νότια Κορέα, μια πολύ ισχυρή ναυπηγική δύναμη, προκειμένου να διασφαλίσει απαλλαγή των πλοίων που έχουν κατασκευαστεί σε αυτήν και να ισχυροποιήσει την σχέση της με τις ΗΠΑ, έχει ήδη δεσμευτεί ότι μέσω εταιρειών της θα επενδύσει 150 δισεκατομμύρια δολάρια για την αναβίωση της αμερικανικής ναυπηγικής ζώνης, η οποία λειτουργεί πολλαπλασιαστικά ενεργοποιώντας ένα ευρύτατο φάσμα παραγωγικών μονάδων και συντελεί στην αναβίωση της μεταποίησης.
Μέχρι τώρα η παγκόσμια κοινή γνώμη παρακολουθούσε τον Αμερικανό πρόεδρο εξαιτίας της παντοκρατορίας του δολαρίου να επιβάλλει άμεσες ή δευτερογενείς κυρώσεις σε σειρά κρατών που δεν συμμορφώνονταν με τις πολιτικές του. Υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα σε αυτό το γεωπολιτικό παιχνίδι η Κίνα να χρησιμοποιήσει τον ανωτέρω περιορισμό των εξαγωγών για να μπορέσει να εισέλθει σε διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ με αυξημένη ισχύ. Και στο σημείο αυτό ελλοχεύει ο μεγαλύτερος - για την Κίνα -κίνδυνος της ευρύτερης γεωπολιτικής απομόνωσης.
Συμπέρασμα
Η πρόσφατη πολιτική κρίση της Γαλλίας, η αύξηση της πολιτικής επιρροής του AFD στη Γερμανία, η γενικότερη πολιτική απαξίωση των κυβερνήσεων των χωρών της Δύσης, πηγάζουν από την πεποίθηση των πολιτών ότι οι θεσμοί δεν εξυπηρετούν το σκοπό τους και ταυτόχρονα χειροτερεύει η καθημερινότητά τους. Σε αυτό το πλαίσιο καθίσταται επιτακτική ανάγκη η επαναλειτουργία βιομηχανιών και ο επαναπατρισμός των γραμμών παραγωγής από χώρες «χαμηλού κόστους παραγωγής». Μια επιθετική προσέγγιση από την Κίνα στον τομέα των σπάνιων γαιών, θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την λειτουργία της ασθμαίνουσας βιομηχανίας των ΗΠΑ και της ΕΕ και θα οξύνει περαιτέρω τις κοινωνικές εκρήξεις. Αυτό όμως μπορεί να αποτελέσει παράγοντα επαναπροσδιορισμού της εξωτερικής πολιτικής και ειδικά των οικονομικών σχέσεων, γεγονός που ενδέχεται να ισχυροποιήσει περαιτέρω τον Αμερικανό πρόεδρο και μεσοπρόθεσμα να δυσκολέψει πολύ τις κινεζικές εξαγωγές και τη διενέργεια του διεθνούς εμπορίου αφού πλέον οι δασμοί θα έχουν αποδοχή και υποστήριξη από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις των χωρών αυτών.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
